Piłka z gwiazdą Dawida (rec. Maciej Kozłowski, „Naród wybrany Cracovia pany”)
Jan Wilk
Piłka z gwiazdą Dawida
W przedwojennej Cracovii grali obok siebie Polacy i Żydzi. O tej pięknej karcie polskiego sportu napisał książkę Maciej Kozłowski, historyk i dziennikarz, współpracownik paryskiej „Kultury”, skazany pod koniec lat 60. XX wieku w procesie „taterników’, pełniący w latach 1999-2003 funkcję ambasadora RP w Tel Awiwie. Opowieść Kozłowskiego o wielokulturowej historii polskiego sportu wydało Stowarzyszenie „Nigdy Więcej” znane ze zwalczania przejawów ksenofobii i monitorowania zachowań antysemickich.
Ta ważna książka jest głosem sprzeciwu wobec pojawiających się na polskich stadionach rasistowskich i antysemickich haseł, symboli nawiązujących do faszystowskiej estetyki. Przywołując historię krakowskiego klubu, jej autor pokazuje, że możliwy był sport bez nienawiści. Takie też było motto Cracovii: Postępuj zawsze szlachetnie, aby przez ciebie cień nie padł na klub (…). „Ojcem założycielem” klubu był Józef Lustgarten urodzony w żydowskiej rodzinie kupieckiej. Absolwent prawa na UJ (z doktoratem) grał początkowo w drużynie na pozycji łącznika, pomocnika i ostatecznie bramkarza. W czasie wojny uciekł do Lwowa, a później został przez Rosjan skazany na 10 lat łagru. W 1956 roku wrócił do Krakowa i natychmiast zaangażował się w działalność ukochanej Cracovii, zakładając m.in. żeńską drużynę piłki ręcznej. (...)
Maciej Kozłowski, Naród wybrany Cracovia pany, Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”, Warszawa-Kraków 2015