Teresa Żarnower

Agnieszka Rejniak-Majewska
Teresa Żarnower, „Expectation”, 1946, gwasz na papierze, Kolekcja Elizabeth Sobczynski, Londyn.

Twórczość Teresy Żarnower trudno zrozumieć w odcięciu od jej biografii. W latach młodości, wraz z Mieczysławem Szczuką, Henrykiem Berlewim, Władysławem Strzemińskim i innymi artystami zapalonymi do awangardowych idei, tworzyli grupę „Blok” – najbardziej radykalny krąg artystyczny, jaki istniał w międzywojennej Polsce. Ich wizja sztuki była wizją aktywnej zmiany rzeczywistości chcieli tworzyć nowy język plastycznych form, nową typografię, nową funkcjonalną architekturę, pełną przestrzeni i światła. Jednak to rzeczywistość, która ich opadła i przytłoczyła, zmieniła ich własny los i drogę twórczości. O Teresie Żarnower z okresu jej emigracyjnej tułaczki, od drugiej połowy lat 30. do śmierci w nowym Jorku w 1949 roku, niewiele było wiadomo. Przez lata wydawało się, że prace jej zaginęły, pozostały tylko nieliczne informacje i ślady, pojedyncze fotomontaże. W 2009 roku Miladzie Ślizińskiej udało się odkryć pokaźną część powojennego dorobku artystki, praktycznie wcześniej nieznanego. Całość jej twórczości pokazuje otwarta właśnie monograficzna wystawa „Teresa Żarnowerówna (1897-1949). Artystka końca utopii”, stworzona przez Miladę Ślizińską i prof. Andrzeja Turowskiego w Muzeum Sztuki w Łodzi. Obszerna dokumentacja zgromadzona przez kuratorów obrazuje też ciężką drogę ucieczki artystki z ogarniętej wojną Europy oraz podejmowane przez nią wysiłki świadczenia o hitlerowskich zbrodniach.(…)

Agnieszka Rejniak-Majewska

© Copyright 2014