RE-GENERATION / Wystawa fotografii Chucka Fishmana w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie

Data wydarzenia: 
15 listopad 2018 - 28 luty 2019
RE-GENERATION / Wystawa fotografii Chucka Fishmana w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie
RE-GENERATION / Wystawa fotografii Chucka Fishmana w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie
RE-GENERATION / Wystawa fotografii Chucka Fishmana w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie

Chuck Fishman po raz pierwszy odwiedził Polskę w 1975 roku. Wykonane przez niego wtedy fotografie znalazły się w wydanym dwa lata później albumie Polish Jews. The Last Chapter. Zdjęcia były zapisem spotkań autora z polskimi Żydami – żyjącymi w realiach PRL ostatnimi ocalonymi i nielicznymi potomkami ponadtrzymilionowej społeczności żydowskiej, która została niemal całkowicie zniszczona w czasie Holokaustu i przetrzebiona przez kolejne fale powojennej emigracji.

Na okładce wydanej w Stanach Zjednoczonych książki znalazło się zdjęcie opiekuna żydowskiego cmentarza w Łodzi. Staruszek, odwrócony plecami do obiektywu, wchodzi między pochylone macewy, jakby miał zaraz zniknąć wśród zmarłych.

W latach 70. i 80. XX wieku fotograf odwiedził Polskę jeszcze kilkukrotnie. Pracował głównie w dużych miastach, dawnych ważnych żydowskich ośrodkach, w których wciąż tliło się żydowskie życie. Fotografował w Krakowie, Wrocławiu i w Warszawie, ale także w Łodzi, Lublinie i w Przemyślu, gdzie swą żydowskość pielęgnowała jedynie garstka osób.

Na wykonanych podczas tych podróży fotografiach można zobaczyć przede wszystkim ludzi starych, najczęściej mężczyzn. Pojedyncze osoby lub niewielkie grupy przed synagogą, w domu modlitwy, w koszernej stołówce, w prywatnym mieszkaniu. Czasami pojawiają się dzieci, jak na zdjęciu zrobionym w 1979 roku w Warszawie, w salce znajdującej się nieopodal nieczynnej wtedy Synagogi Nożyków – kiedy Fishman robił tę fotografię kilkulatków uczących się hebrajskiego, wydawała się ona jedynie wyjątkiem potwierdzającym regułę.

Kiedy Fishman wyjeżdżał z Polski w 1983 roku, nie mógł wyobrażać sobie fotografii, które wykona trzydzieści lat później, w wolnej już Polsce. Na jego zdjęciach z drugiej dekady XXI wieku często widać roześmianych młodych Żydów – trzecie i czwarte pokolenie po Holokauście - członków nowo powstałych gmin i organizacji żydowskich, pełnych entuzjazmu i zaangażowania w odnowę żydowskiego życia.

Pomiędzy wykonaniem najstarszej i najnowszej z fotografii prezentowanych na wystawie w Żydowskim Muzeum Galicja upłynęły 43 lata. Projekt Fishmana jest więc jednym z najbardziej kompleksowych projektów fotograficznych poświęconych europejskim Żydom w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku.

Wszystkie zdjęcia wykonane zostały w technice czarno-białej. Była to świadoma decyzja artysty, by współczesne życie żydowskie dokumentować za pomocą tych samych środków artystycznych, których używał w latach 70. i 80. XX wieku. Czyni to całą kolekcję prezentowanych fotografii spójną wizualnie, ale pokazuje też, że atmosfera i wymowa zdjęcia nie zależy od czarno-białej tonacji: nowe fotografie emanują optymizmem, energią i nadzieją. (mat. pras.) MG)

Wystawa z patronatem prasowym redakcji czasopisma "Miasteczko Poznań"

© Copyright 2014